سندرم تورت یک اختلال نوروبیولوژیک است که علائم و نشانه های آن عموما در دوران کودکی پدید می آید.
شایعترین سن شروع حرکات غیرارادی در این کودکان اوایل دوره ابتدایی است. درنتیجه معلمان احتمالا اولین کسانی هستند که علائم بیماران را می بینند.
این بیماری با چهار علامت اولیه مشخص می شود که برای تشخیص تورت وجود آنها ضروری است. البته خصوصیات بالینی دیگری هم در برخی از بیماران تورت مشاهده می شود. این چهار علامت عبارتند از:
۱) کودک دچار تورت تیک های حرکتی غیرارادی متعدد دارد. این تیک ها می توانند به صورت پرش های ناگهانی سر، شانه یا حتی کل بدن، چشمک زدن های متناوب یا چرخاندن چشمها، شکلک درآوردن یا رفتارهای متناوب، لمس کردن یا دق کردن های مکرر باشند. برخی از این بیماران حرکات قالبی بسیار پیچیده پیدا می کنند و حتی ممکن است رفتارهای جبری تکراری نشان دهند، مثل بو کردن اشیاء یا روشن و خاموش کردن پشت سر هم چراغ ها.
۲) خصوصیت دوم کودکان مبتلا به تورت تیک های صوتی است. یعنی از خود صدا درآوردن و به زبان آوردن لغات یا عبارات کوتاه به صورت غیرارادی. این تیک ها شامل بالا کشیدن بینی، صاف کردن گلو یا سرفه های مکرر، انواع مختلف صدا و فریادهای ناگهانی، خندیدن های غیرارادی پژواک گویی (تکرار کلام اخیر دیگران یا خود) و کوپرولالیه (بر زبان راندن کلماتی که از لحاط اجتماعی گفتن آنها مناسب و جایز نیست). البته این نوع تیک در واقع خیلی شایع نیست اما به نظر می رسد از سایر نشانه های سندرم تورت شناخته شده تر باشد.
۳) یکی دیگر از خصوصیات ویژه سندرم تورت این است که نشانه های بیماری در زمان کوتاهی ظاهر و سپس ناپدید می شود. مثلا ممکن است زمان هایی باشد که تیک های بیمار بسیار شدیدند و زمان هایی باشد که بیمار هیچ نشانه و علامتی نداشته باشد.
و بالاخره نشانه های تورت در طول زمان تغییر می کنند. در یک سن تیک های کودک ممکن است به صورت چشمک زدن و بالا کشیدن بینی باشد و سال بعد به صورت بالا انداختن شانه و صدای کلیک درآوردن با زبان.
۴) یک خصوصیت ویژه نگران کننده دیگر غیرارادی بودن تیک هاست که با این وجود برخی از بچه ها می توانند به مدت چند ثانیه یا حتی بیشتر آنها را سرکوب کنند. در نتیجه کودکی که تیک های صوتی دارد ممکن است بتواند در مراسم مذهبی خود را کاملا آرام نگاه دارد و بعد در راه رسیدن به خانه آنها را با شدت و یا دفعات بیشتری بیرون بریزد. این خصوصیت تورت باعث می شود مردم به اشتباه فکر کنند رفتارهای بیمار عمدی است و یا اینکه کودک یا نوجوان مبتلا به هیچ وجه تیکی ندارد.
● علل ایجاد عامل سندرم تورت
افراد مبتلا به تورت و خانواده آنها رنج بسیار می بردند، زیرا علت رفتارهای غیرطبیعی آنها از سوی جامعه پزشکی درک نمی شد. بیشتر آنها به اشتباه تشخیص های دیگر می گرفتند و به آنها گفته می شد که مشکلشان ریشه در اختلالات عاطفی دارد و در نتیجه درمان های مناسبی هم دریافت نمی کردند.
اکنون می دانیم که سندرم تورت یک اختلال نوروبیولوژیک است که نشانه ها و علائم آن رفتار را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر آموزگاران در مورد نشانه های این سندرم آگاهی کافی داشته باشند بسیار کمک کننده است چرا که آنها اغلب بیشترین برخورد را با کودک دارند و می توانند رفتار او را در درازمدت مشاهده کنند.
هم اکنون پذیرفته شده است که این بیماری و مشکلات همراه آن اختلالی ارثی است و اغلب می توانیم بسیاری از علائم بیماری از جمله تیک های حرکتی و رفتارهای همراه با آنها را در اعضای دیگر خانواده بیمار مشاهده کنیم و البته همانند سایر اختلالاتی که ارثی هستند والدین این بیماران در مورد انتقال ارثی این مشکل به فرزندان خود احساس گناه می کنند. لذا به هنگام صحبت در رابطه با مشکلات بیماران باید به این نکته نیز توجه کافی داشت.
راههای درمان سندرم تورت :
هیچ درمانی برای سندرم تورت وجود ندارد. درمان با کنترل نکاتی است که در فعالیتها و کارکردهای روزمره تداخل دارد. هنگامی که تیک ها شدید نیستند ، ممکن است درمان لازم نباشد.
دارو :
داروهایی برای کمک به کنترل تیک یا کاهش علائم بیماریهای مرتبط عبارتند از:
داروهایی که دوپامین را مسدود یا کاهش می دهند:
فلوفنازین ، هالوپریدول (Haldol) ، ریزپریدون (Risperdal) و pimozide (Orap) می توانند به کنترل تیک کمک کنند. عوارض جانبی احتمالی شامل افزایش وزن و حرکات تکراری غیر ارادی است. تترابنازین (Xenazine) ممکن است توصیه شود ، اگرچه ممکن است باعث افسردگی شدید شود.
تزریق بوتولینوم (بوتاکس):
تزریق به عضله آسیب دیده ممکن است به تسکین یک تیک ساده یا صوتی کمک کند.
داروهای ADHD:
محرک هایی مانند متیل فنیدات (Metadate CD ، Ritalin LA و.. ) و داروهای حاوی دکستروآفتامین (Adderall XR ، Dexedrine و...) می توانند به افزایش توجه و تمرکز کمک کنند. با این حال ، برای برخی از مبتلایان به سندرم تورت ، داروهای ADHD می توانند باعث افزایش تیک ها شوند.
مهار کننده های آدرنرژیک مرکزی:
داروهایی مانند کلونیدین (Catapres ، Kapvay) و گوانفاسین (Intuniv) - که معمولاً برای فشار خون بالا تجویز می شوند - ممکن است به کنترل علائم رفتاری مانند مشکلات کنترل پالس و حملات خشم کمک کنند. عوارض جانبی ممکن است شامل خواب آلودگی باشد.
داروهای ضد افسردگی فلوکستین ممکن است به کنترل علائم غم ، اضطراب و OCD کمک کند.
منبع: doctorhi